قلب ما انسان ها کپسولی از احساسات است. از خنده و گریه گرفته، تا خشم و محبت و ... هرکدام یکی از انواع احساسات انسانی هستند؛ که به روشهای مختلف از خود نشان میدهیم.
گردانندگان رسانه های بزرگ جهان به خوبی روی احساسات و عواطف انسانی شناخت دارند؛ و به درستی میدانند؛ که چه زمانی باید از آنها سود ببرند. رسانه های فارسی زبان خارجی نیز همیشه میخواهند مخاطب را برای مدت طولانی همراه خود نگهدارند. به همین دلیل تلاش میکنند؛ به احساسات مخاطب احترام بگذارند. به این شگرد در رسانه، تکنیک گنجشک در دست میگویند.
رسانه، مخاطب را مانند یک گنجشک در دست خودش میبیند. یعنی نه آنقدر فشار میدهد که خفه شود و نه آنقدر شل میگیرد که بپرد. مخاطب به بودن در این دست آرام آرام عادت میکند. در حالی که رسانه اساسا این کار را برای عادت کردن انجام نمیدهد. برای نشان دادن قدرت کنترل خود روی مخاطب به سیستم مقابل خودش (رقیب یا دشمن) انجام میدهد. یعنی به نوعی شرایط را کنترل میکند؛ که مخاطب را از نظر ذهنی در حالت بیم و امید نگه دارد.
این تکنیک هوشمندانه، قدرت خودش را در زمان بحرانهای سیاسی و اجتماعی، اغتشاشات و اعتراضات نشان میدهد. رسانههای بازیگردان در چنین شرایطی سعی میکنند؛ با طرحریزی برای چگونه به میدان آوردن مخاطب، خارج کردن از میدان، عوض کردن موضوع و یا رها کردن موضوع هدف خود را عملیاتی کنند.
معمولا در موضوعاتی که مخاطب حساسیت یا عقیده خاص خودش را دارد، این نوع مدیریت و کنترل مخاطب از سوی رسانهها بیشتر انجام میشود. رسانهها تلاش میکنند؛ در زمان وقوع تنش، هم کارشناس موافق و هم کارشناس مخالف را بر روی خط خبری حاضر کنند. اما این صرفا یک بیطرفی ساده نیست. در این شیوه خبری شاید حتی کارشناسان برنامه هم از نیت و هدف آن رسانه آگاه نباشند. در این شرایط با تظاهر به بیطرفی مخاطب همچون یک گنجشک در دست نباید قهر کند؛ و برود؛ تا کم کم به یک تحلیل برسد.
تظاهر به بیطرفی یک شگرد قدیمی است؛ تا مخاطب به تدریج در فضای جنگ روانی قرار بگیرد. مثلا برنامه نوبت شما بیبیسی فارسی از این روش استفاده میکند. در این روش سخنان و دیدگاههای مخالفان به اشکال مختلف مثل خبر، گزارش و ... منعکس میشود و رسانه با توجه به نمایش بیطرفی، اعتبار و احترام بیشتری در میان مخاطبان کسب میکند. اینگونه رسانهها در کنار اعتبار به دست آمده از دل بیطرفی، با حفظ این پوشش میتوانند پیامهای خود را بهآسانی به مخاطب القاء کرده و اهداف موردنظر خود را تامین کنند.